Op basis van de SWOT-analyse met input van verschillende diensten en vragen van burgers, kwamen we tot 5 grote strategische doelstellingen, onderverdeeld in een aantal operationele doelen en concrete projecten.
SD 1: Er is voldoende aanbod van publiek sanitair met aandacht voor een optimale spreiding, specifieke noden en openingstijden.
SD 2: Publiek sanitair is toegankelijk voor verschillende doelgroepen.
SD 3: Het aanbod van publiek sanitair voldoet aan minimale kwaliteitsvereisten naar veiligheid, netheid en klantvriendelijkheid
SD 4: Het publiek sanitair is zichtbaar en vindbaar, ook voor specifieke doelgroepen
SD 5: De interne bevoegdheden en flows zijn duidelijk.
Uit de voorbije meldingen en vragen, bleek dat er binnen de stadsorganisatie geen duidelijk aanspreekpunt is. Er zijn meerdere diensten die elk een onderdeel op zich nemen. Voor een aantal taken is er ook geen bevoegde dienst momenteel. Om de opvolging en uitvoering goed te laten verlopen, is het noodzakelijk om een verantwoordelijke medewerker aan te werven binnen Facilitair beheer op dienstniveau B.
Deze medewerker werkt samen met een stuurgroep die de strategische doelen op beleidsniveau opvolgt, bestaande uit Facilitair Beheer, Preventie, Communicatie, Strategische Cel toegankelijkheid en centrummanagement. Deze combinatie van een verantwoordelijke medewerker ondersteund door een stuurgroep, zal ervoor zorgen dat er effectief verandering kan komen op het terrein.
Reflectie op adviezen
- Openbaar Domein: De taakverdeling rond onderhoud blijft behouden in dit plan. Facilitair Beheer staat in voor onderhoud sanitair in gebouwen. Openbaar Domein staat in voor onderhoud van urinoirs buiten de gebouwen.
- P&O en Facilitair Beheer: Er is nood aan een permanent aanspreekpunt en coördinatie van projecten. De vraag in dit dossier gaat dus over een extra medewerker (nieuw beleid), die ingekanteld wordt in de nieuwe formatie binnen Facilitair Beheer. Deze persoon volgt dan de verschillende projecten op en voert zelf een aantal taken uit die momenteel niet opgenomen worden. Deze formatie werd intussen goedgekeurd op CBS van 18/10/2021. Wat betreft het tweede punt, de mogelijke inzet van jobstudenten, moeten voor- en nadelen verder onderzocht worden.
- Stedelijke Raad voor Personen met een Handicap (SRPH): samenwerking rond het realiseren van een 'changing place' voor volwassenen in het centrum kan opgenomen worden in SD 2 ('toegankelijk voor verschillende doelgroepen'). Samenwerking met horeca is opgenomen in de nota, maar nog niet verder uitgewerkt. Sensibilisering en positieve impulsen rond toegankelijk maken van toiletten in restaurants, cafés en winkels is momenteel niet opgenomen in dit plan.
- Seniorenadviesraad (SAR): Een gedetailleerde overzichtslijst werd niet opgenomen in dit plan. Deze gegevens zijn echter wel online beschikbaar. Eigen beheer van data is één van de te onderzoeken pistes in dit plan. Op de website van Stad Brugge staan momenteel de publieke toiletten in eigen beheer vermeld. Er zijn echter nog heel wat andere mogelijkheden in het centrum, zoals op het Plasplan en de app Hoge Nood vermeld. In dit plan van aanpak is één van de belangrijke doelstellingen om de bekendmaking hiervan verder te verbeteren. In het advies werden enkele suggesties hiervoor gegeven, en enkele wijzigingen voorgesteld. Enkele wijzigingen of foute vermeldingen kunnen momenteel al gecorrigeerd worden. De uitbreiding van openingsuren, zeker tijdens stadsevents, werd mee opgenomen in dit plan. Hiervoor zullen verschillende pistes onderzocht worden.
- Ombudsman: De minimale kwaliteitsvereisten worden verder uitgewerkt in OD 8 en OD 9: kwaliteitsaanpassingen en bekijken van de contracten in het werken met uitbaters.
De gemeenteraad neemt kennis van het plan van aanpak toegankelijk en kwalitatief publiek sanitair. Hierbij worden de uitgangspunten van dit plan bekrachtigd.
- Uit de analyse blijkt dat de spreiding van het publiek sanitair in het centrum redelijk goed is. Opvallend is wel dat er in de twee belangrijkste winkelstraten geen aanbod is (behalve in Hema). Volgens internationale standaarden zou er om de 250-500m een toilet moeten zijn in het kerngebied. Hier willen we onderzoeken of een extra aanbod mogelijk is.
- Het aanbod in de deelgemeenten kan verbeterd worden. Een minimum is een kwalitatief en toegankelijk sanitair in de Huizen van de Bruggeling of gemeenschapscentra. Verder kan ook het aanbod voor parken, speeltuinen, begraafplaatsen en andere attractiepolen bekeken worden. Hier wordt gekozen voor een focus op parken en speeltuinen met een bredere uitstraling. Voor buurtspeeltuintjes zijn mensen meestal dicht genoeg bij hun eigen huis om gebruik te maken van sanitair. We zetten in de eerste plaats in op samenwerking met bestaande semi-publieke locaties (sporthal, dienstencentrum, …). Door de corona-maatregelen komen er momenteel ook vragen rond sanitair op wandelnetwerken, aan bossen en op fietsroutenetwerken. Hier wordt niet bijkomend op ingezet. Fietsers en wandelaars kunnen gebruik maken van het huidige aanbod.
- Het is belangrijk ook het aanbod tegen het licht te houden naar openingstijden toe. ’s Avonds na 18u is er momenteel weinig aanbod. Zeker voor stadsevents kan er extra aandacht voor zijn voor voldoende avondcapaciteit. 24u/24u is niet per definitie prioritair.
- Er is momenteel een mix van betalende en niet-betalende opties. Dat willen we behouden. Hier kan wel gekeken worden voor toevoegen van digitale betaalopties.
- Uit de analyse blijkt dat het aanbod ongelijk verdeeld is. Er zijn vrij veel urinoirs en in verhouding heel wat minder toiletten. Ook het aantal kwalitatieve voorzieningen voor jonge ouders (ververstafel, gezinstoilet) en voor rolstoelgebruikers is beperkter. Verder kwam er ook de vraag van Stoma Vlaanderen om ook in de mannentoiletten minstens één toilet met vuilnisbakje te voorzien. Voor publieke locaties en evenementen kan gekozen worden voor een genderinclusieve aanduiding ‘WC’. Dit zorgt ervoor dat iedereen gebruik kan maken van het toilet, en ouders of mantelzorgers bijvoorbeeld makkelijk mee kunnen gaan. Waar er geen aangepast aanbod is, wordt ingezet op doorverwijzing en goede signalisaties.
- Publiek sanitair heeft een weerslag op het imago van de stad. Comfortabel, goed onderhouden en klantvriendelijk sanitair wordt gezien als een teken van ‘gastvrijheid’. Het is dan ook belangrijk dat hier blijvend op ingezet wordt. We spreken dan zowel over hygiënisch onderhoud als over technisch onderhoud (snel herstellen van mankementen enz). Verder is het belangrijk dat er voldoende sociale controle aanwezig is. Vandalisme of oneigenlijk gebruik werkt onveiligheidsgevoelens in de hand.
- De toiletinfrastructuur wordt op diverse manieren bekend gemaakt en aangeduid. Toegankelijk openbare toiletten zijn pas zinvol als de burgers, toeristen of toevallige voorbijgangers weten dat ze er terecht kunnen. Een goede communicatie online en offline en een bewegwijzering naar de toiletten (zichtbaarheid in het straatbeeld) is dan ook noodzakelijk. Ook voor parken, speeltuinen, begraafplaatsen en attractiepolen is aanduiding en bewegwijzering belangrijk.
- Om de vereiste kwaliteit te kunnen bieden, kiezen we om waar mogelijk te werken met uitbating van de toiletten. Dit is noodzakelijk om propere toiletten te kunnen aanbieden die voldoen aan de kwaliteitseisen van het publiek en vandalisme tegen te gaan.
- Momenteel wordt voor openbare toiletten in eigen beheer met concessies gewerkt. De uitbaters halen hun inkomsten uit de betalingen voor toiletbezoek. Occasioneel gaat dit ook over vrijwilligers. Deze manier van werken en de contracten met de uitbaters van de openbare toiletten nemen we onder de loep.
- Waar mogelijk maken we gebruik van bestaande sanitaire voorzieningen, door samenwerking en afstemming met partners zoals horeca en semi-publieke voorzieningen.
- In nieuwe projecten wordt een analyse opgenomen rond toegankelijk publiek sanitair.
- Uit de voorbije meldingen en vragen, bleek dat er binnen de Stadsorganisatie geen duidelijk aanspreekpunt is. Er zijn meerdere diensten die elk een onderdeel op zich nemen. Voor een aantal taken is er ook geen bevoegde dienst momenteel. Om de opvolging en uitvoering van dit plan , is er nood aan de een verantwoordelijke projectmedewerker.
De gemeenteraad neemt kennis van de aanwerving van een extra medewerker binnen Facilitair beheer op dienstniveau B wordt opgenomen binnen de nieuwe formatie van de dienst. Dit wordt apart voorgelegd.
Stad Brugge engageert zich als stomavriendelijke stad en registreert zich hiertoe bij Stoma Vlaanderen.