2023_GR_00086 - Lokaal mondiaal - mondiaal partnerschap Brugge-Ebolowa - evaluatie 2022 en planning 2023 - goedkeuring.

EVALUATIE ACTIEPLAN 2022

1. Administratie en praktische voorbereiding

1.1. de organisatie van werkbezoeken 

Aangezien er in 2021 door Covid geen werkbezoeken van Brugge naar Ebolowa plaatsvonden en de situatie gunstiger was in 2022, stonden er dit jaar uitzonderlijk 4 werkbezoeken op het programma. In februari stond het werkbezoek naar Ebolowa in het teken van de opstart van de scholenband van Middenschool - Lycée Classique et Moderne Ebolowa en de opvolging van de projecten rond duurzame stedelijke ontwikkeling. In mei bracht de Burgemeester van Ebolowa voor het eerst sinds de start van het partnerschap een bezoek aan Brugge om kennis te maken met de administratie en diverse projecten. In september ging een delegatie van de Brugse chocoladegilde, Ter Groene Poorte en Puratos - Belcolade op werkbezoek naar Ebolowa. Hier werd de basis gelegd voor een verdere samenwerking tussen de verschillende partners rond duurzame cacao en chocolade. In het kader van het EU Food Wave Project vond er in oktober een masterclass rond duurzame chocolade plaats in Brugge i.s.m. Ter Groene Poorte en landbouwscholen van Ebolowa en Nantes. 

Daarnaast werd er ook op administratief vlak kennis uitgewisseld rond klimaat, communicatie, archief en financieel beheer.

1.2. verzending van documenten of goederen 

Club en Cercle Brugge hebben ook dit jaar spelersuitrusting geschonken. Verzendingskosten worden uitgespaard door dit telkens in kleine hoeveelheden via de werkbezoeken mee te nemen naar Ebolowa. 

2. Duurzame stedelijke ontwikkeling

2.1. Fair Trade

Ebolowa en Brugge zijn beiden Fair Trade steden. In beide steden zijn er campagnes om inwoners, handelaars, scholen en het stadspersoneel te sensibiliseren over het belang en de impact van eerlijke handel. Omdat Ebolowa een cacaoregio is en Brugge een chocoladestad, ligt de focus binnen dit partnerschap vooral op het verduurzamen van de cacao-en chocoladeketen (SDG12, duurzame productie en consumptie). 

2.1.1. Traject Ebolowa

Om te komen tot een duurzame cacaoketen in Ebolowa, wordt gefocust op cacaoproducenten enerzijds en ambachtslieden die cacao omzetten in circulaire nevenproducten zoals zeep, olie, cacaosnoepjes, chocolade…anderzijds.

Vanuit het partnerschap worden deze groepen ondersteund door middel van: 

1. capaciteitsopbouw en uitwisseling 

Week van de Fair Trade

Tijdens de Week van de Fair Trade werden vormingsreeksen rond duurzame cacaoproductie en -transformatie georganiseerd voor 28 producenten en 46 ambachtslieden in Ebolowa.  Dit gebeurde in samenwerking met lokale partners zoals SODECAO, de lokale landbouwschool CRA. Uit de evaluatie blijkt dat de deelnemers effectief met de verworven info en technieken aan de slag gaan en zo hun opbrengsten kunnen verbeteren.  

Cacao Trace Programma van Puratos-Belcolade

Cacaocoöperatie Bityili (Ebolowa) werd uitgenodigd door Puratos naar hun Centre d’excellence (fermentatie-en droog unit) in Zoétélé, Zuid-Kameroen. Op die manier kreeg men inzicht in het verduurzamingsprogramma ‘Cacao Trace’ van Puratos: de standaarden van kwaliteitscacao, het proces van traceerbaarheid en administratie, het onderhoud en beheer van de coöperatie. Vanaf 2023 -2024 zullen een aantal cacaoboeren uit Ebolowa kunnen instappen in dit programma van Puratos, waardoor de kwaliteit van hun cacaobonen zal verbeteren en ze een betere prijs zullen ontvangen. 

2. Materiële ondersteuning van coöperaties 

De coöperaties die de vormingsreeks van Week van de Fair Trade volgden, kregen ook materiële/logistieke ondersteuning om hun werking en productie te versterken (vb werkmaterialen om zepen te maken, cacao en zaadbrekers, organische landbouwproducten,…). 

3. Visibiliteit

In Kameroen wordt Ebolowa meer en meer een voortrekker op vlak van eerlijke handel. De acties die ze doen tijdens de Week van de Fair Trade en de ontwikkelingen die er zijn rond duurzame cacaoproductie en -transformatie, zijn een belangrijk visitekaartje. Er wordt dan ook samengewerkt met regionale en nationale media om Ebolowa als Fair Trade Stad en als pioniersstad op de kaart te zetten.

2.1.2 Traject Brugge

1. organisatie capaciteitsopbouw chocolatiers

Dit jaar werd er in de eerste plaats gefocust op een rechtstreekse connectie tussen de Brugse chocoladegilde en de cacaocoöperaties in Ebolowa (zie 1.1). Dit was een noodzakelijke en belangrijke basis om tot een verdere samenwerking te komen die in 2023 verder wordt verfijnd samen met de diverse stakeholders (zie actieplan 2023).

2. communicatie en opvolging verduurzamingstraject chocolatiers

Wat de communicatie rond duurzame chocolade naar de Brugse chocoladesector enerzijds en de inwoners en bezoekers anderzijds betreft, werd samen met de communicatiedienst een strategie ontwikkeld die vanaf 2023 ontrold zal worden.  

De Brugse Chocoladegilde lanceerde na het werkbezoek aan Ebolowa, de actie ‘Sjokla for water’, waarbij per verkochte reep van onze Brugse stadschocolade, voortaan 50 cent naar een nieuw waterpunt in onze partnerstad zal gaan. Meer info: www.brugge.be/sjokla

3. sjokla met cacaobonen uit Ebolowa

Dit jaar heeft Puratos Belcolade, die nu de chocolade levert aan de Gilde van de Brugse Chocolatiers voor de productie van Sjokla, tijdens het werkbezoek aan Ebolowa bekeken of het mogelijk is om Sjokla te vervaardigen met cacao uit Ebolowa. Dit zou kunnen vanaf 2024. Puratos zal samen met lokale instanties en de coöperatieve Bityili het nodige doen om hen te laten instappen in het verduurzamingsprogramma van Puratos.

2.2. Lokale Economie

Naast cacao productie is ook de transformatie van cacao in zoetigheden zoals chocolade en in circulaire nevenproducten zoals zepen, olies, compost een steeds belangrijker wordende bron van inkomsten. De vraag naar deze producten stijgt, dus wenst de stad zich daarop te organiseren. Aan de lokale landbouwschool CRA werd opdracht gegeven een studie te doen naar hoe de cacaosector georganiseerd is in Kameroen en specifiek in Ebolowa,  wat de noden zijn van cacao verwerkers en hoe een stedelijk atelier voor de transformatie van cacao kan vormgegeven worden. De studie is net afgerond en zal de basis zijn voor de verdere ontwikkeling van het stedelijk atelier.  

2.3. Openbaar domein

2.3.1. ondersteuning noden 'USEP'- jongeren

Het 'USEP'-project is een sociaal tewerkstellingsprogramma dat jaarlijks jongeren van een opleiding voorziet i.k.v. het beheer van het openbaar domein. Na deze opleiding van 6 maand, krijgen de jongeren betere toegang tot de arbeidsmarkt of krijgen ze een studiebeurs om verder te studeren.  In 2022 werkten 40 jongens en 10 meisjes aan het proper houden van de straten en parken en kregen ze een opleiding tot groenarbeider. Twee van deze jongeren zijn na hun opleiding vast tewerkgesteld in de plantenkwekerij.

2.3.2.logistieke ondersteuning constructie brug Adoum

Adoum is een wijk die moeilijk toegankelijk is. De inwoners moeten 8 km omrijden om tot de plek (vb school) te komen die in principe 300 meter verder ligt. Een brug in de wijk biedt hiervoor de oplossing. Voor de constructie van de brug wordt samengewerkt met USEP zodat jongeren ook ervaring kunnen opdoen in de bouwsector. De werkzaamheden zijn in 2022 gestart, maar nog niet afgerond.

2.3.3. herbebossing publieke ruimte Ebolowa

De plantenkwekerij die met de donaties van de jubilarissen van 2021 werd gerealiseerd bracht dit jaar 4800 plantjes en boompjes voort, waarvan er nu 2500 werden uitgeplant in openbaar domein en in scholen. Op termijn geven deze bomen schaduw en voeding aan de inwoners en leerlingen. Ook de komende jaren wordt dit verder gezet. 

2.4. Milieu/omgeving

14 van de 32 wijken in Ebolowa hebben nog geen toegang tot drinkbaar water. Zonder drinkbaar water, geen goede gezondheid, wat ook gevolgen heeft voor school en werk. Daarom wordt het installeren van duurzame waterpunten op zonne- energie als een absolute prioriteit gezien. Tussen maart en mei 2022 organiseerde stad Brugge de actie 'fietsen voor water' waaraan diverse diensten actief meewerkten. Dit bracht in totaal 8.764,04 € op als bijdrage aan het nieuwe waterpunt voor de meer dan 1000 inwoners in Cité de la Plaine. In het najaar werd het waterpunt reeds gerealiseerd en in gebruik genomen. Dit waterpunt vormt nu een voorbeeldcase voor de volgende waterprojecten die gerealiseerd zullen worden. 

Vanaf 2021 kunnen jubilarissen het geldbedrag dat de stad hen schenkt, doneren aan projecten in de Brugse partnerstad Ebolowa (cfr 2020_CBS_0494B). In 2021 werd gedoneerd voor de plantenkwekerij en herbebossing, vanaf 2022 en de komende jaren, worden deze donaties ingezet voor de realisatie van waterpunten. De jubilarissen worden telkens op de hoogte gebracht van de realisaties.  

2.5. Sport/ vrije tijd

De voorziene studie rond sport- en vrijetijdsprojecten voor jongeren en kinderen werd voorlopig on hold gezet, gezien de acties rond duurzame cacao meer prioriteit hadden.  Er vonden wel gesprekken plaats tussen de delegatie van Ebolowa en de community werking van Club en Cercle met het oog op toekomstige samenwerking rond jeugdvoetbal. 

2.6. Toerisme

Ebolowa kent door haar gunstige ligging vlakbij grootstad Yaoundé en bij de grenzen met de buurlanden een florerende horecasector. De stad heeft heel wat toeristische troeven voor zowel binnenlandse als buitenlandse toeristen en ziet daar ook economische kansen in. De opportuniteiten werden in kaart gebracht zodat hier meer kan op ingezet worden. Het toeristische kantoor en de ontwikkeling van communicatie-en promomateriaal zijn alvast eerste stappen in die richting. 

3. Bestuurskrachtversterking, gelijke kansen en burgerparticipatie

3.1. Communicatie en participatie

3.1.1. Communicatie en sensibilisatie

Brugge en Ebolowa werken als gelijkwaardige partners rond gedeelde uitdagingen en ambities. In Kameroen werd dit meermaals opgepikt door diverse media. Ebolowa was gastspreker op de conferentie '60 jaar samenwerking België-Kameroen' in Yaoundé om het partnerschap toe te lichten. In oktober kwamen 13 Catalanen van verschillende steden en gemeenten op werkbezoek naar Brugge om inspiratie te halen uit het partnerschap Brugge-Ebolowa en het Brugse Fair Trade beleid. De masterclass rond duurzame chocolade werd als good practice op de Food Wave - conferentie in Almere naar voor gebracht en ook Erasmus+ berichtte hierover. Via de betrokken partners (scholen, chocoladegilde,...), het Stadsmagazine, de bedankingskaarten voor de jubilarissen en social media, worden de Bruggelingen geïnformeerd over het partnerschap.

3.1.2. SDG project scholen Ebolowa

Ebolowa heeft een concept ontwikkeld, de ODD-clubs, waarbij momenteel 8 scholen zich engageren voor een traject rond de SDG's. Naast kennisverwerking, wordt er ook met ambassadeurs gewerkt die samen met een team leerlingen concreet aan de slag gaan. De acties komen bovendien ten goede van de leefbaarheid van de stad Ebolowa, zoals meewerken aan herbebossing van de stad, het collecteren van afval in en rond de school, ... 

3.1.3. samenwerking en uitwisseling tussen scholen in Brugge en Ebolowa stimuleren

Er zijn 4 scholenbanden tussen Brugse scholen en scholen in Ebolowa:

De samenwerking tussen Middenschool Brugge Centrum en Lycée Classique d'Ebolowa rond de SDG's wordt gesubsidieerd door de VVOB. Lagere school OLVA Sint-Katrientje werken met hun partnerschool via het digitale platform My Equator. Ook OLVA De Meersen en de lagere school Group 6 hebben de eerste kennismaking achter de rug en werken nu samen met My Equator aan een actieplan. Ter Groene Poorte werkt verder rond duurzame cacao en chocolade samen met de partnerscholen uit Ebolowa en Nantes. 

3.1.4. capaciteitsopbouw collega's

Dit jaar werden ook collega's van beide steden met elkaar in contact gebracht. Zo deelden de financieel verantwoordelijken van beide steden hun visie op en ervaringen met goed financieel beheer. Ook de collega's van cel communicatie van Brugge en Ebolowa bespraken hoe in beide steden de communicatiedienst is georganiseerd, hoe men aan beleidscommunicatie en burgerparticipatie doet, hoe jongerenradio wordt gemaakt, ...

Ebolowa en Brugge staan allebei voor de gekende klimaatuitdagingen. Hoe pakken we dit het beste aan als lokaal bestuur? De eerste gesprekken met het klimaatpunt waren verrijkend en leidden alvast tot verdere acties zoals de realisatie van een CO2-compesatietool voor Brugge (zie 2.3.2) en de intentie om ook met een klimaatplan in Ebolowa aan de slag te gaan. 

Ebolowa is een hele jonge stad in volle expansie. Dit vraagt ook een goed administratief systeem, waarin alle documenten op een goede manier geordend en teruggevonden kunnen worden. Momenteel volgt iemand van de stadsadministratie een opleiding tot archivaris zodat ze in Ebolowa een stadsarchief kunnen opzetten. Het Brugse stadsarchief zal hierin een adviserende rol opnemen.  

4. Budget

Hierbij een overzicht van middelen van 2022:

* De actie 'Fietsen voor water' bracht meer op dan voorzien en werd volledig benut voor de realisatie van het waterpunt.

Er werd 118.829,73 € besteed aan het partnerschap, waarvan 39.074,87€ door stad Brugge (24.074,87€ budget partnerschap + 15.000€ noodhulp). Ebolowa zelf besteedde 15.760,11€ aan het partnerschap. De overige uitgaven tbv 63.988€ werden bekostigd d.m.v. subsidies en toelagen. Het budget dat niet werd benomen, werd terug vrijgegeven.

In bijlage is een detailweergave van de rekening 2022 terug te vinden.

Hierbij een beknopt overzicht van de kosten voor 2022:

VOORSTEL ACTIEPLAN 2023

1. Administratie en praktische voorbereiding

In 2023 wordt een budget voorzien voor werkbezoeken, deels gesubsidieerd door hogere overheden (zie punt 4). In juni is een werkbezoek gepland naar Brugge i.k.v. de verdere uitwerking van een klimaatplan voor Ebolowa. In november wordt de uitwisseling gepland tussen landbouwschool CRA en Ter Groene Poorte i.k.v. EU project Food Wave. Daarnaast gaan ook 2 personen mee voor de verdere uitwerking van de water/klimaatprojecten en de scholenband Olva De Meersen - Group 6. Uiteraard onder voorbehoud van de geldende coronamaatregelen. 

2. Duurzame stedelijke ontwikkeling

2.1. Fair Trade

In 2023 wordt op hetzelfde elan verder gewerkt rond Fair Trade met blijvende focus op duurzame cacao en chocolade. 

2.1.1. Traject Ebolowa

De vaste acties zoals de Week van de Fair Trade, capaciteitsopbouw, begeleiding en ondersteuning van coöperaties en ambachtslieden in kader van duurzame cacao productie en - verwerking, worden ook dit jaar verder gezet.  In 2024 -2025 wenst de stad een stedelijk atelier voor cacao op te starten waar verschillende coöperaties en producenten terecht kunnen voor de verwerking, verpakking en verkoop van hun producten. In het atelier moet ook ruimte zijn voor vorming en opleiding die in samenwerking met Ter Groene Poorte, Puratos en de Brugse chocoladegilde georganiseerd kan worden. In 2023 wordt onderzocht hoe dit atelier eruit moet zien en wat het zal kosten. Bij de Provincie West-Vlaanderen wordt in 2023 een subsidie ingediend voor de realisatie van dit stedelijk atelier.  

2.1.2 Traject Brugge

In 2023 is Brugge 15 jaar Fair Trade Stad en wordt de focus gelegd op duurzame chocolade. Er zullen doorheen het jaar diverse acties en events plaatsvinden i.s.m. de Gilde van de Brugse chocolatiers. De actie 'Sjokla for water' wordt verder gepromoot door de 24 deelnemende (chocolade)winkels. Samen met de communicatiedienst wordt een strategie uitgevoerd om chocoladewinkels en -makers die inzetten op duurzame chocolade meer in de kijker te zetten. Ook het chocolademuseum Chocostory wordt een lokale partner die het partnerschap Ebolowa-Brugge mee zal uitdragen. 

In de samenwerkingsovereenkomst met de Gilde van de Brugse Chocolatiers die de onderlinge afspraken over de productie, distributie, verkoop en promotie van 'Sjokla' regelt (zie 2020_CBS_02806), wordt nu opgenomen dat er 0.50 cent per verkochte reep naar de ondersteuning van humanitaire projecten in Ebolowa gaat. De hernieuwde overeenkomst wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Gemeenteraad (zie bijlage).

2.2. Openbaar domein

2.2.1. Ondersteuning en monitoring 'USEP'- jongeren

Het sociaal tewerkstellingsprogramma 'USEP' krijgt ook de komende jaren verdere ondersteuning. In 2023 zullen opnieuw 50 jongeren een opleiding krijgen in functie van onderhoud openbaar domein. 

2.3.2. Herbebossing/ vergroenen publieke ruimte > CO2-compensatietool Stad Brugge

Met de giften van de actie van de Middenschool, wordt een nieuw stukje bos aangeplant aan het ziekenhuis in Ebolowa. De activiteiten in de platenkwekerij en het aanplanten van bomen in openbaar domein en scholen, worden verder ondersteund. 

In de loop van 2023 wordt een CO2-compensatietool gelanceerd op de site van stad Brugge. Bedrijven en Bruggelingen kunnen vb. hun verplaatsingen met auto of vliegtuig d.m.v. die tool compenseren in herbebossingsprojecten in Zimbabwe én in onze partnerstad Ebolowa (zie 2022_CBS_03029). De ontvangsten die via deze tool binnenkomen, zullen dus geïnvesteerd worden in de aanplanting van 17.000 bomen in de Bengo'o vallei in Ebolowa, dat een beschermde groene long midden in de stad moet vormen.  

2.4. Milieu/omgeving

2.4.1. Realisatie geïntegreerd waterpunt in de wijk Angale

Net als in 2022, wordt er in 2023  opnieuw een geïntegreerd waterpunt op zonne-energie gerealiseerd in de wijk Angale, waar momenteel 4000 inwoners water drinken van een onveilige bron. De realisatie van dit waterpunt wordt mee financieel ondersteund door de  donaties van de jubilarissen van 2022 en de opbrengst van de actie 'Sjokla for water' van de Brugse chocoladegilde. 

2.4.2.voorbereiding klimaatplan Ebolowa

Ebolowa verwacht de komende 5 jaar, 30.000 nieuwe inwoners door de komst van o.a. de nieuwe universiteit. Dit brengt heel wat uitdagingen met zich mee op vlak van urbanisatie, mobiliteit, waterbevoorrading, voeding,....Een klimaatplan op maat van Ebolowa zou een goede leidraad kunnen zijn om de stad hierop te organiseren. Samen met klimaatpunt Brugge en VITO zal bekeken worden of er een subsidieaanvraag bij G-stic kan worden ingediend.

2.5. Sport/ vrije tijd

Naast de donaties van Club en Cercle Brugge, wordt met de clubs bekeken welke publieksactie mogelijk is i.f.v. duurzame stedelijke ontwikkeling in Ebolowa. Ook een uitwisseling rond jeugdvoetbal (2024-205) zal worden voorbereid. 

2.6. Welzijn

In Kameroen is er nog steeds een groot taboe rond menstruatie.  24% van de bevolking in Ebolowa is een meisje in de leeftijdsgroep tussen 10-18 jaar. Zij vormen een kwetsbare groep omdat zij niet alleen te maken krijgen met menstruatiearmoede (geen toegang tot menstruatieproducten en wegblijven van school), maar ook met stigmatisering. Het Hyme-project wilt dit bespreekbaar maken binnen de gemeenschappen in Ebolowa. Vereniging Jeunesse Active du Cameroun (AJAC)  start in samenwerking met lokale partners uit de gezondheidszorg in 2023 met bewustmakingscampagnes en het verdelen van menstruatieproducten bij de meisjes. 

3. Bestuurskrachtversterking, gelijke kansen en burgerparticipatie

3.1. Communicatie en participatie

3.1.1. Communicatiemateriaal i.k.v. partnerschap

Er wordt budget voorzien om zowel in Brugge als in Ebolowa de communicatie rond het partnerschap en de acties van het actieplan uit te dragen. 

3.1.2. Ondersteuning SDG project scholen Ebolowa

Het project 'ODD-clubs' zal verder worden opgeschaald naar andere scholen in Ebolowa. De kosten voor begeleiding en educatieve materialen worden voorzien vanuit het budget van het partnerschap. Ook zal er een connectie worden gemaakt met het platform 'SDG-Generation' voor scholen in Brugge (2023_GR_00034).

3.1.3. Samenwerking en uitwisseling tussen scholen stimuleren

• In 2023 zullen er uitwisselingen plaatsvinden tussen de partnerscholen van Brugge en Ebolowa, zowel fysiek als online. Op 27/02 en 03/03 wordt in de conferentiezaal een overleg gepland met de 4 Brugse scholen die een scholenband hebben.
• Ook met de Brugse hogescholen zal worden bekeken welke mogelijkheden tot samenwerking er zijn.

3.1.4. Capaciteitsopbouw collega's Brugge- Ebolowa

Om bepaalde acties te kunnen realiseren is er extra knowhow en logistieke/technische ondersteuning nodig, bijvoorbeeld in het kader van haalbaarheidsstudies, projectmanagement, archivering, meerjarenplanning, ...

4. Budget

Voor 2023 is voor het mondiaal partnerschap een totaalbudget voorzien van 102.681 euro, waarvan 23.000 euro van stad Brugge en 18.000 euro van stad Ebolowa. De overige uitgaven worden gedekt met middelen van fondsen en subsidies. Hierbij een overzicht van de beschikbare middelen:

In bijlage is de detailbegroting van 2023 te vinden. 

Hierbij een beknopt overzicht van de verdeling van de middelen (van alle partners samen) volgens kostenposten:

ADVIES MONDIALE RAAD

De Mondiale Raad geeft positief advies op dit dossier (zie bijlage). Wat de opmerking rond noodhulp betreft, wordt verwezen naar de richtlijnen van het reglement rond noodhulp (2023_CBS_00256).

PARTICIPATIE HORIZON EUROPE 'African Food Cities'

De stad Brugge werd door Milan Urban Food Policy Pact (MUFPP) gecontacteerd om deel te nemen aan de Horizon Europe call 'Fair, healty and environmentally-friendly food systems from primarcy production to consumption (Horizon-CL6-2022-Farm2Fork-01)'. Gezien het partnerschap Brugge -Ebolowa werkt rond deze thematiek, heeft Brugge zich hiervoor kandidaat gesteld. Op 2/12/2022 kreeg de stad bericht dat het project 'African Food Cities' is goedgekeurd. Er is geen financiële tegemoetkoming (subsidie) in dit dossier voor de stad Brugge, wel gaat het om kennisuitwisseling en delen van expertise. Zie dossier 2023_CBS_00006.

SUBSIDIEDOSSIER PROVINCIE WEST-VLAANDEREN

Net als de voorbije periode (2020-2022) kan er opnieuw een subsidieaanvraag gedaan worden bij het Wereldhuis van de Provincie West-Vlaanderen voor internationale samenwerking tussen steden. Het totale bedrag voor 3 jaar is 60.000€. De focus op duurzame cacao en chocolade zou behouden blijven met de reeds participerende partners. Het doel van de subsidie is de realisatie van het stedelijk atelier voor cacao te kunnen bekostigen (zie punt 2.1.1) en de acties rond duurzame chocolade in Brugge meer kracht bij te zetten.