2023_GR_00545 - Ruimtelijke ordening - gewestelijk RUP Ventilus - ontwerp - adviesvraag tijdens openbaar onderzoek.

In het voorliggend ontwerp GewRUP worden de nieuwe hoogspanningskabels ten noorden van de nieuwe stations ondergronds voorzien, ten zuiden wordt het bovengronds tracé herbenut of verzwaard. Zie hieronder schematisch voorgesteld:

*Voor het deel tussen strand en de spie/herdersbrug is de ruimtelijke impact (bovengronds) beperkt. Dit komt doordat:

• de nieuwe hoogspanningsverbindingen in het noorden van Brugge ondergronds voorzien worden, 
• bij de keuze van het lijntracé voor leidingstraat geen woningen gelegen zijn binnen de 0,4μT-contour, 
• op kwetsbare locaties (natuur/erfgoed) een sleufloze techniek verplicht wordt bij aanleg
• in de voorschriften aandacht is voor kwalitatief herstel na aanleg,

 Langs het ondergronds tracé zijn af en toe mofputten nodig (op aanlandingslocatie en verspreid langs tracé). Hierbij is het van belang dat deze diep genoeg komen te liggen. De nu voorgestelde 2 meter is (zeker op het strand) onvoldoende diep.

In de TN (p 53) staat “Boven de sleuf geldt een voorbehouden zone waar beperkingen gelden met betrekking tot vegetatie en bebouwing. In deze zone is geen volledig verbod op opgaand groen van toepassing; wel geldt vanuit veiligheidsbeperkingen dat in de kabelstrook geen diepwortelende opgaande soorten mogen aangeplant worden. Niet-diepwortelende vegetatie zoals graslanden en laag blijvende vegetaties worden dus wel toegelaten.”  In de voorschriften werd echter geen expliciet bouwverbod opgenomen. Hierdoor lijkt het alsof het in bepaalde gevallen wel nog mogelijk is om een gebouw op te richten. Dit is verwarrend en zal mogelijks later tot discussies leiden. Als vanuit de veiligheidsvoorschriften geen gebouwen mogen opgericht worden boven deze kabels, wordt dit beter ook opgenomen in de voorschriften. 

*Voor wat betreft de stations (hoogspanningsstation De Spie en convertiestation Herdersbrug) is er wel een grote ruimtelijke impact doordat ruimte voor bedrijvigheid wordt ingenomen. Er wordt niet aangegeven op welke manier dit gecompenseerd zal worden. Het ontwerp GewRUP schaart zich wel in in de geest van het GewRUP Afbakening Regionaalstedelijk Gebied Brugge en de deelzone “Spie”. Zo wordt naast het “gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen” (artikel 1) een “groengebied” (artikel 3) bestemd. 

*Voor de nieuwe bovengrondse 380kV-verbinding tussen het hoogspanningsstation in De Spie en Zedelgem is de ruimtelijke impact te Brugge ook beperkt omdat grotendeels gebruik gemaakt wordt van bestaande bovengrondse hoogspanningsverbindingen. Ten noorden van Waggelwater wordt het tracé herbenut. Hier komen nieuwe masten, nadat de aanwezige 150kV-kabels ondergronds gelegd zijn. Ten westen van Waggelwater wordt de bestaande luchtlijn verzwaard. Ter hoogte van de parkbegraafplaats Blauwe Toren komt er wel een nieuw stuk bovengrondse verbinding om de aantakking met het hoogspanningsstation De Spie te kunnen maken, wat plaatselijk wel een impact zal hebben op het Moerasbos. 

*In Brugge komen geen extra woningen binnen de 0,4μT-contour van een bovengrondse hoogspanningsverbinding te liggen. Wel zullen de bestaande bestraalde woningen (6) een stukje meer en intenser bestraald gaan worden.

Hoe rekening werd gehouden met de opmerkingen geformuleerd tijdens de plenaire vergadering:

 *In het voorliggend ontwerp GewRUP werden volgende zaken aangepast die (deels) een tegemoetkoming zijn aan het advies van het CBS op het voorontwerp GewRUP:

• er is rekening gehouden met de aanvragen voor een omgevingsvergunning voor het batterijproject naast Stevin en met de plannen voor de NX en de nieuwe Zeesluis (punt 1).
• Planaanpassing ter hoogte van de hoeve Goudblomme (punt 5): het tracé werd zuidelijker verschoven zodat minder restpercelen voor bedrijvigheid ontstaan. Dit komt tegemoet aan de opmerking van het CBS. 
• Planaanpassing ter hoogte van het Moerasbos (punt 4): Op basis van de opmerking van het CBS werd de impact van de onderboring en de impact van de bovengrondse leiding op dit biotoop beter onderzocht en plaatselijk negatief beoordeeld (zie pg 49 in ontwerp Plan-MER). Het  bovengronds tracé werd een 20tal meter verschoven in noordelijke richting zodat overlap van de veiligheidszone met de biologisch waardevolle opgaande oevervegetatie aan de zuidrand van de waterplas beperkter werd, waardoor het plaatselijk iets positiever beoordeeld werd ten aanzien van het tracé uit het voorontwerp RUP. (zie 21.2.1 op pg. 103 in het ontwerp-Plan-MER). Het was echter niet mogelijk het tracé nog meer noordwaarts te verschuiven, gezien de knik in het tracé (waar in de latere fase een mast dient te komen) zou overlappen met de ondergrondse 220kV kabels die ook in deze zone voorzien worden.
• In de voorschriften werd de aanleg van een weg voor het bedrijventerrein De Spie doorheen het gebied voor openbaar nut werd mogelijk gemaakt (punt 6). Dit werd echter niet opgenomen voor de F31. 
• Ter hoogte van de knoop Waggelwater (punt 7) (hier komen drie 150 kV-luchtlijnen samen) werd door het CBS gevraagd om de meest zuidelijke luchtlijn te schrappen in plaats van de meer noordelijke. Zowel bij de omschrijving van de planaanpassingen (21.8.1, pg 109 van ontwerp plan-MER) in het ontwerp-plan-MER als op pagina 55 van de toelichtende nota staat dat hierop wordt ingegaan, echter dat is niet zichtbaar op het grafisch plan. Dit is nog aan te passen.
• Er is een verduidelijking opgenomen inzake het aantal woningen binnen de 0,4μT-zone en het kader rond elektromagnetisch straling (globale opmerking),
• Er is een verduidelijking opgenomen inzake de betekenis van het stedenbouwkundig voorschrift ‘leidingstraat’ en de nodige sleufbreedtes.

Er zijn geen planaanpassingen ter hoogte van de Canadezenstraat (punt 2) en ter hoogte van de Vagevuurwijk (punt 3). 

Vanuit bovenstaande beoordeling stellen we voor om volgend advies op het ontwerp GRUP Ventilus te formuleren. 

Het advies is gunstig mits rekening gehouden wordt met onderstaande opmerkingen:

A/ Opmerkingen inzake artikel 1 - zone voor openbaar nut: 

• Vraag tot compensatie inname bestemd bedrijventerrein: In de Spie wordt ca. 16,4 ha bedrijventerrein herbestemd naar gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen (artikel 1) en groengebied (artikel 3). In de binnenhaven gaat het over ca. 4,5 ha. Op welke manier wordt het verlies aan ruimte voor bedrijven gecompenseerd? Het voorzien van een planschadevergoeding biedt geen antwoord op de vraag naar bijkomende ruimte voor bedrijven in de Brugse regio. We vragen daarom dat delegatie zou gegeven worden aan de stad en/of de provincie om een planinitiatief te nemen voor bijkomende ruimte voor bedrijvigheid in de Brugse regio. 
• Aanleg F31 niet verhinderen: In artikel 1.2.1. is als bijkomend inrichtingsprincipe ook de aanleg van een fietspad op te nemen. Dit ten behoeve van de realisatie van de F31. Nu wordt dit toegelaten voor zover de bestemming niet in het gedrang gebracht wordt. Zowel het stadsbestuur, het provinciebestuur én de Vlaamse overheid hebben het BFF-tracé van de fietssnelweg F31 doorheen De Spie als een absolute “must have” beschouwd en nooit als een “nice to have”.
• Belang van een geïntegreerde inrichting: In artikel 1.9 nog duidelijker opnemen dat de inrichtingsstudie ook de inrichting van het groengebied aan de westzijde van de spie moet omvatten. Een geïntegreerd inrichtingsplan met oa duiding van concepten naar mobiliteit, naar waterhuishouding, naar groeninkleding, … is immers essentieel. Nu lijkt dit, mogelijks verkeerdelijk, eerder vrijblijvend te zijn geformuleerd. 

• Warmteverliezen minimaliseren: We vragen om in de voorschriften op te nemen dat de restwarmte van het hoogspanningstation in de Spie verplicht thermisch uitgekoppeld wordt zodat verschillende MW aan warmte niet verloren gaan, maar kunnen ingekoppeld worden als warmtebron voor toekomstige Brugse warmtenetten. 

B/  Opmerkingen bij artikel 6 – leidingstraat

• Duidelijkheid over het ruimtegebruik boven een kabel: 
  1. Als vanuit de veiligheidsvoorschriften van de netbeheerder geen gebouwen mogen opgericht worden boven de kabels, wordt dit beter ook opgenomen in de voorschriften. 
  2. We adviseren om in de invloedssfeer van de hoogspanningsleidingen mbt langdurige (=dagelijks verschillende uren gedurende een jaar lang) aanwezigheid van kinderen in de >0,4 μT-stralingszone beperkingen inzake ruimtegebruik op te nemen in de voorschriften.
• Aandacht voor diepteligging van de kabels/mofputten: Mofputten zijn voldoende diep te plaatsen. De voorgestelde 2 meter is onvoldoende. 
• Correcte doorvertaling van MER/toelichtende nota naar grafisch plan en voorschriften:
  1. Vanuit het MER wordt ook een sleufloze techniek verplichten ter hoogte van de historisch permanente graslanden thv de Oudemaarspolder. Dit staat ook zo op pg. 77 van de toelichtende nota. Dit werd nu vergeten in artikel 6.4. Gelieve dit aan te vullen.
• Koppelkansen bij de aanleg van ondergrondse leidingen:
  1. Het ondergronds brengen van de 150kV-kabels in openbaar domein schept kansen voor een kwalitatieve heraanleg van de wegenis/openbaar domein, aanleg fietspaden, vernieuwen riolering, … Dit gaat verder dan herstel in oorspronkelijke toestand. We vragen om hierover in de voorschriften iets op te nemen zodat dergelijke koppelkansen voorzien worden waar mogelijk.
• We blijven aandringen op het toepassen van een sleufloze techniek ter hoogte van de Canadezenstraat zowel onder de bomenrijen, de open ruimte/ boomgaard tussen de bomenrijen als onder de openbare weg en tussen de woningen.

 C. Opmerkingen bij artikel 7 - hoogspanningsleidingen

• Duidelijkheid over het ruimtegebruik onder een luchtlijn: 
  • Als vanuit de veiligheidsvoorschriften van de netbeheerder geen gebouwen mogen opgericht worden onder de luchtlijnen en/of beperkingen inzake bouwhoogte worden opgelegd, wordt dit beter ook opgenomen in de voorschriften. 
  • We adviseren om in de invloedssfeer van de hoogspanningsleidingen mbt langdurige (=dagelijks verschillende uren gedurende een jaar lang) aanwezigheid van kinderen in de >0,4 μT-stralingszone beperkingen inzake ruimtegebruik op te nemen in de voorschriften. 

• Aandacht voor het Moerasbos: 
  • Valt het Moerasbos ook onder ruimtelijk kwetsbare bestemming cfr Artikel 7.3.? Zoniet dan is een loutere nieuwe aanplanting zoals voorzien in de veiligheidsvoorwaarden onvoldoende voor de natuurwaarden van het moerasbos. Dit is op projectniveau in samenspraak met de Stad verder te bekijken. 
•  Landschappelijke integratie van bovengrondse hoogspanningsverbindingen: 
  • Daar waar masten vervangen worden door nieuwe (zwaardere) masten is het belangrijk dat gekozen wordt voor een masttype dat landschappelijk het minst verstorend is. Dit werd bestudeerd. Hierover is best ook iets verordenend op te nemen in de voorschriften bij artikel 7. Hoogspanningsleiding.
• Correcte doorvertaling van MER/toelichtende nota naar grafisch plan en voorschriften: 
  • Ter hoogte van het station Waggelwater lopen nu 3 luchtlijnen. In het GewRUP worden er 2 geschrapt van het gewestplan. Het grafisch plan werd niet aangepast aan de planaanpassingen zoals besproken in het ontwerp-Plan-MER en TN. Daarin staat dat de meest zuidelijke lijn opgeheven worden. De doorvertaling naar grafisch plan is niet correct gebeurd. Gelieve het grafisch plan hieraan aan te passen.

 D. Opmerking inzake het gezondheidsaspect: We ondersteunen zeker het voorgestelde initiatief naar monitoring vanuit de Vlaamse overheid. Het is uiterst belangrijk om validatiemetingen uit te voeren na realisatie om na te gaan of de beloofde jaargemiddelde >0,4 μT zone effectief beperkt blijft tot wat gesimuleerd werd in het MER. We vragen inspraak bij de selectie van zones en frequentie van validatiemetingen op Brugs grondgebied. Indien uit de validatiemetingen zou blijken dat er toch extra woningen bestraald worden die niet voorzien zijn in de >0,4 μT simulatie-oefening (waar we ons advies op baseren), dan vragen we dat de betrokkenen hiervoor gecompenseerd worden indien de effecten niet gemitigeerd kunnen worden tot de gesimuleerde waarden.